اثر تیمارهای شکست خواب بر افزایش جوانه زنی تعداد بذور بانک بذر خاک مراتع پلور

در روش جوانه¬زنی که روشی مرسوم در مطالعه بانک بذر خاک است، همه بذور حتی با تیمار سرمادهی قادر به جوانه¬زنی نبوده و این روش در یافتن گونه¬هایی با بذور خفته ناتوان است. لذا معرفی روشی به منظور شکست خواب بذور برای به دست آوردن حداکثر میزان جوانه¬زنی و در ارزیابی بانک بذر خاک به روش کشت گلخانه¬ای یک امر ضروری است. این تحقیق با هدف اندازه-گیری و ارزیابی خصوصیات بانک بذر خاک (تراکم، غنای گونه¬ای، تشابه بانک بذر خاک با پوشش روزمینی و ترکیب گونه¬ای)، سرعت جوانه¬زنی و متوسط زمان لازم برای جوانه¬زنی بذور بانک بذر خاک در تیمارهای مختلف شکست خواب انجام شد. نمونه¬گیری از خاک منطقه قرق شده پلور در اوایل فروردین ماه 1391 به شکل تصادفی- سیستماتیک انجام گردید. تعداد 10 پلات 4 متر مربعی در طول دو ترانسکت در منطقه مستقر گردید و نمونه¬های خاک از دو عمق 5-0 و 10-5 سانتی-متری به وسیله اوگر با قطر 5 سانتی¬متر برداشت شد. سپس نمونه¬¬های خاک به پنج قسمت مساوی تقسیم و هر قسمت پس از تیمار به صورت خیساندن خاک در محلول ga3 (500ppm ) به مدت 48 ساعت، h2o2 (1%) به مدت 48 ساعت، kno3 (1/0% و 2/0%) به مدت 72 ساعت و شاهد (بدون هیچ تیماری) مورد کشت قرار گرفتند. به مدت سه ماه تمامی بذور جوانه¬¬زده شده به صورت هفتگی در گلخانه شناسایی و شمارش شدند. برای اندازه¬گیری اثرات تیمارهای شکست خواب، عمق و اثر متقابل این دو بر خصوصیات بانک بذر خاک از آزمون تجزیه واریانس دو طرفه (glm) استفاده گردید و جهت مقایسه ترکیب گونه¬ای و خصوصیات جوانه¬زنی در بین تیمارها از آزمون تجزیه واریانس یک طرفه ((anova استفاده شد. همچنین جهت بررسی تاثیر عمق نمونه¬برداری بر ذخیره بذری خاک در هر یک از تیمار¬ها از آزمون t جفتی استفاده شد. نتایج نشان داد تیمار اسید جیبرلیک تاثیر معنی¬داری بر برخی از خصوصیات بانک بذر خاک (تراکم و غنای گونه¬ای) و خصوصیات جوانه¬زنی بذور (سرعت جوانه¬زنی و متوسط زمان لازم برای جوانه¬زنی) داشته است. عمق نیز تاثیر معنی¬داری بر خصوصیات مورد مطالعه (تراکم و غنای گونه¬ای) داشت و در هر پنج تیمار در عمق اول (5-0 سانتی¬متر) بیشتر از عمق دوم (10-5 سانتی¬متر) بود. به طور کلی نتیجه-گیری شد که کاربرد تیمارهای شیمیایی شکست خواب بذر به ویژه اسید جیبرلیک منجر به ارتقای کیفیت نتایج روش کشت گلخانه¬ای در ارزیابی بانک بذر خاک گردید.